ما
خیال میکنیم که داشتن یک تشکیلات اسلامی کار آسانی است و کار ندارد که ده
تا آدم دور هم جمع شوند و یک اسم و اساسنامه و یک نمودار تشکیلاتی و …
تمام شود. خیر، این جور نیست. اگر به تجربههای شخصی خود بنگرید میبینید
که مشکل بزرگ، داشتن یک تشکیلات در درون یک یک ماست. زیرا که ما به این
آسانیها آدم نمیشویم. بر سر راه انسان شدنمان صدها عقبه صدها تنگه
وجوددارد که اولاً باید تنگهها را بشناسیم. ثانیاً باید توانائیش را داشته
باشیم و تازه از یک تنگه عبور میکنیم. خیالمیکنیم تمامشد. میبینیم
عجب! تنگههای سختتر بر سر راهمان است و این، لحظهی مرگ انسان است. یادداشت شفاهی حاصل تدوین بخشی از سخنان آیه الله بهشتی پیرامون تشکل
شما میدانید زمانی تشکیلات سازمان مجاهدین خلق، بهعنوان یک آرزو بود که
ایکاش حزب جمهوری اسلامی از نظر تشکیلاتی مثل سازمان مجاهدین خلق میبود.
زیرا آن تشکیلات به تعبیر خودشان هم تشکیلات آهنین بود. آنها در نامهای
که به امام یا رئیس جمهور نوشته بودند، سخت مغرور شده بودند که ما با
تشیکلات آهنین خود چنین و چنان خواهیم کرد! البته این نوع تشکیلات بوجود
آوردنش هنر میخواهد ولی این آرمان شماها نیست.
مهم این است که در داخل یک تشکیلات، آن آزادیهای انسانساز حفظ شود.
تشکیلاتی که طبق نامهی آن خانم در مجلهی راهزینب مینویسد که برایم شوهر
تشکیلاتی انتخاب کردند و هر چه گفتم نمیخواهم، گفتند نمیشود، دست
تشکیلات است!
ما وقتی میخواستیم حزب جمهوری اسلامی را بوجود بیاوریم هرگز در پی ایجاد
یک چنین تشکیلاتی نبودیم، ما مؤسسین هرگز نمیخواستیم یک چنین چیزی بوجود
آوریم مثل یک سربازخانه و یک اردوی کار اجباری. ما از اول گفته بودیم که
امتیاز بزرگ اسلام این است که میخواهد با حفظ آزادیهای انسان، انسانها
را بسازد. تشکیلاتی اسلامی است که میکوشد تا انسانها را همسو کند نه
اینکه انسان را قالبی بسازد. کی ما اصلاً در اسلام میخواستهایم انسان
قالبی بسازیم تا پی آن باشیم که تشکیلاتمان هم قالبهای آهن باشد؟
● راه دستیابی به بصیرت
بی
گمان در کشاکش بحرانها و دردهای اجتماعی جوامع و انسانها، توانایی و
ظرفیت خود را بروز میدهند. در این حالات است که ریزشها و رویشهای بسیاری
صورت میگیرد و جابه جائی واقعی قدرت صورت میگیرد؛ زیرا در این شرایط است
که رهبران واقعی، ظرفیتهای خود را در مدیریت بحرانها و برونرفت از
مشکلات و معضلات اجتماعی و امنیتی و سیاسی و حتی نظامی بروز میدهند و
مدعیان دروغین، نقاب از چهره بر میگیرند. در بحرانها و مشکلات اجتماعی
است که توانایی تشخیص حق از باطل و درست از نادرست به دست میآید و یا ظهور
و بروز میکند. از این رو قرآن از فتنههای اجتماعی با کارکردهای مختلفی
یاد کرده است. از جمله کارکردهایی که قرآن برای این فتنهها بیان میکند،
جداسازی حق از باطل، مؤمن از کافر و منافق، بروز و ظهور ظرفیتها و
توانمندیهای بالقوه و فعلیت یابی آن میباشد. نویسنده در این مطلب باتوجه
به کارکردهای فتنه در زندگی فردی و اجتماعی، بر آن است تا نقش بصیرت سیاسی
از نظر قرآن را ارائه دهد. با هم این مطلب را از نظر میگذرانیم.