پاورپوینت راهنمای تشکیل حلقه

روش ها و مراحل تشکیل حلقه و برنامه ریزی برای حلقه که به همت تیم محتوایی بهشت صالحین لرستان به صورت پاور پوینت تهیه شده برای استفاده سرگروه های محترم توصیه می شود.

دریافت
عنوان: روش های تشکیل گروه
حجم: 363 کیلوبایت

برخی از فعالیت‌های تربیتی خارج از جلسات حلقه

برخی از  فعالیت‌های تربیتی خارج از جلسات حلقه عبارتند از:

- ارتباط دوستانه و صمیمی اسلامی بین اعضا و سرگروه

- نظارت و کنترل بر عملکرد فردی و گروهی اعضا و رفع موانع رشد تربیتی

- تربیت اعضا در فوق برنامه‌ها مثل اردوها، دیدارها و....

- تلاش در جهت رشد عقلانی اعضای حلقه

- تقویت قدرت تصمیم‌گیری و انتخاب در اعضا

- تقویت تقید به صداقت و پرهیز از دروغ گویی در اعضا

- تقویت جدیت و پشتکار اعضا در انجام مسئولیت‌های واگذار شده

خوب و کامل شنیدن پرسش اولین مهارت سرگروه است

یکی از اصلی ترین و ابتدایی ترین نکته ها در پاسخ گویی آن است که شنوندۀ خوبی برای سؤال ها باشیم .

یکی از اصلی ترین و ابتدایی ترین نکته ها در پاسخ گویی آن است که شنوندۀ خوبی برای سؤال ها باشیم . گاهی به جهت آن که در میان پرسش، تمام آنچه را که مخاطب می خواهد بگوید، دریافته و می فهمیم، میدان سخن را از مخاطب گرفته و اجازۀ ادامه به او نمی دهیم . گاهی هم سازگار نبودن پرسش با عقاید ما و یا دور شدن مخاطب از ساحت ادب، ما را بر آشفته ، به همین جهت اجازه نمی دهیم که سخنش را به پایان رسانده و کلامش را قطع می کنیم . پاسخ دادن پیش از آن که پرسش به انتها برسد نشان از نادانی پاسخ دهنده دارد  .

تعمیق ارتباطات عاطفی

  از آنجا که گروه گرایی همواره یکی از بارزترین شاخصه های دوره نوجوانی به شمار می آید، بنابراین در حلقه صالحین می توان تا حدودی، حس نیاز جوان و نوجوان را به عضویت در گروه تامین نموده و برآورده ساخت.
گروه های همسالان، در واقع یکی از مراجع پذیرش رفتار توسط جوانان و نوجوانان به شمار می آیند که گاه میزان اثر گذاری آنان، از تاثیر بسزای والدین، مدرسه و جامعه بیشتر می باشد.

به عبارت دیگر، چه بسا الگوهای رفتاری برگرفته از هنجارهای پذیرفته شده در گروه، در مقابل الگوهای رفتاری مقبول پدر و مادر و معلمان قرار بگیرند و یا مدل های رفتاری زندگی گذشته فرد را دستخوش تغییرات نمایند.

به هر حال همانگونه که می دانید در باور عامه مردم مشهور است که اثر پذیری از گروههای دوستی و همسالان در سنین جوانی و نوجوانی، چنان عمیق و ریشه دار است که به تعبیر شاعر می توان افراد را از روی شناسنامه رفتاری دوستانشان بشناسیم.

هویت، گمشده اصلی جوان و نوجوان امروز

عضویت در گروه، به منزله دستیابی به نوعی هویت اجتماعی خاص، برای جوان و نوجوان به شمار می آید، هویتی که گمشده اصلی او در این سنین حساس می باشد. با عضویت در گروه، یا همان حلقه صالحین، روحیه همکاری و مشارکت افراد افزایش می یابد، حس مسئولیت پذیری و انضباط اجتماعی آنها ارتقاء پیدا می کند، آستانه تحمل افراد در زمینه پذیرش انتقادهای سایر اعضا بالا می رود، الگوهای رفتاری غلط ایشان به تبعیت از هنجارهای گروه تصحیح می شود و فرد به سطحی از خلاقیت و نوآوری دست می یابد که قبل از آن، در انزوا و تنهایی قادر به تحصیل آن نبوده است.

در هر صورت، حال که تا حدودی با فواید عضویت در حلقه صالحین آشنا شدیم در این مجال به بیان وظایف مربی و سرگروه در دوره تثبیت می پردازیم.

مربی صالحین باید عضویت در گروه را آزادانه و به دور از هر گونه تحمیل و اجبار به افراد پیشنهاد نماید، به گونه ای که قدرت اختیار جوان و نوجوان در این انتخاب آسیب نبیند و در عین حال، نظام مندی روش کار گروهی صالحین، یعنی عضویت در حلقه های تربیتی نیز به عنوان قاعده ای لازم الاجرا و ضروری به افراد معرفی گردد.

مهارت گروه داری(4)

چند تذکّر مهم:
1- قبل از شروع جلسات گروهی، فرصتی مناسب، برای تمرکز فکری و آرامش روحی داشته باشید و در ذهن خود یا در جایی تنها و در حال قدم زدن، مروری بر آن ‌چه می‌ خواهید بگویید داشته باشید. امام علی(ع) فرمود: «فَکِّرْ ثُمَّ انْطِقْ، قَدِّرْ ثُمَّ اقْطِعْ»، اول اندیشه وآنگهی گفتار. به قول سعدی: «اندیشه کردن که چه گویم، به از پشیمانی خوردن که چرا گفتم».
2-  پیش از ایراد سخن، مروری بر آن ‌چه خواهید گفت، داشته باشید.
3- به صورت متعادل صحبت کنید؛ نه خیلی تند، نه خیلی کند و خسته کننده.
4- با شیوه های مختلف مربوط به صدا، نگاه وحرکات  سعی کنید شنوندگان را همواره متوجه سخنان خود قرار دهید و اگر شنوندگان را خسته یا خواب آلوده یافتید، با بیان حکایت یا طرح سؤال یا شیوه‌ای دیگر، نشاط را به جلسه و افراد، بازگردانید.
5- بیش از وقت و مقدار مقرر، صحبت نکنید تا حاضرین خسته نشوند.
6- تا می ‌توانید، از حفظ و خارج از نوشته صحبت کنید.
7- خلاصه مطالب را در پایان به صورت نتیجه گیری بیان کنید.
8- از پراکنده گویی، پرچانگی و تفصیل ‌های ملال آور بپرهیزید.
9- هنگام سخن، به شنوندگان نگاه کنید و همه را زیر نظر داشته باشید.
10- از شوخی ‌های سبک و مطالب مبتذل و تعبیرات رکیک و زننده اجتناب کنید. رعایت عفت کلام، موجب جلب احترام مستمعین است و کلمات دور از نزاکت اخلاقی و سبک، در شأن سرگروه نیست و او را در نظرها پایین می آورد.

مهارت گروه داری(3)

عناصر صحبت‌های گروهی
در صحبت‌های گروهی، دو مورد مهم باید مورد توجّه قرار گیرد:
الف- شکل و فرم ظاهری بحث .
ب- محتوا و درونمایه‌ی بحث  .
در هر یک از دو محور فوق نیز، عواملی باید به کار گرفته شود تا صحبت را مؤثر سازد.آنچه در یک صحبت گروهی مورد نظر است، عبارت است از:
1-    اقناع و باوراندن مسأله به مخاطب (با برهان و دلیل).
2-    جلب توجّه شنوندگان به سخن (با آداب و احوال گوینده) .
3-    تأثیر گذاری کلام (با تحریک عواطف و برانگیختن نفوس) .
امّا اسکلت و مجموعه‌ی صحبت گروهی تشکیل می‌شود از:
1-    مقدّمه و بیان موضوع.
2-    پرداختن به موضوع اصلی.
3-    آوردن حکایات و تمثیل‌های مناسب.
4-    تنظیم شایسته و ترتیب مناسب مباحث .
5-    نتیجه‌گیری و پایان سخن . 

مهارت گروه داری(2)

بخش دوم : مهارت سخنوری در حلقه‌های تربیتی
«بیان مطالب به صورت کلامی»، یکی از مهم‌ترین شیوه‌های رساندن پیام و تربیت دیگران در کار فرهنگی و آموزشی است. سرگروه یا مربی که نتواند آموخته‌ها، اندوخته‌ها و اندیشه‌های خود را به صورت مطلوب، به دیگران منتقل کند، آن دانسته و اندوخته، بی ثمر می‌ماند.
کلام، بر دیگران تأثیر می‌گذارد. اگر سخن سرگروه یا مربی ، از ویژگی‌های فنّی و مهارت‌های لازم که در «فنّ خطابه» مطرح است، برخوردار باشد، تأثیر سخن را چند برابر می‌کند، هر کس بتواند سخن خویش را به طور مؤثّر و نافذ، در دل و جان مخاطبان بیشتری بنشاند، موفق‌تر است.
در حدیثی، از علی علیه السلام نقل است که:
«احسَنُ الْکَلامِ ما زانَهُ حُسْنُ النِّظامِ وَفَهِمَهُ الخاصُّ والعامُّ؛بهترین سخن آن است که نظام نیکو آن را آراسته باشد و خواص و عامه مردم آن را بفهمند.»شناخت این «حسن نظام»، چیزی است که در علم بلاغت و فن خطابه روشن می‌گردد.
از این رو، آنچه در این بخش از نظر شما می‌گذرد، نکاتی است که هم به شیوه‌های ایراد سخن در حلقه‌های تربیتی مربوط می‌شود، هم به کیفیّت تنظیم مطلب و هم تمرین‌های عملی و کسب مهارت‌های تجربی؛ به علاوه، از آن جا که معیار فهم و دانش هر کس از روی سخن و کیفیّت بیان او ارزیابی می‌شود، سزاوار است که «آداب سخن گفتنِ» نیک و شایسته را بیاموزیم. به قول سعدی:
تا مرد سخن نگفته باشد     عیب و هنرش نهفته باشد
و این ترجمه‌ی کلام علوی علیه السلام است که:«المرءُ مخبوءٌ تحتَ لِسانِه»
مولوی هم به همین نکته اشاره می‌کند:
آدمی مخفی است در زیر زبان     این زبان، پرده است بر درگاه جان
چون که بادی پرده را در هم کشید     سرّ صحن خانه شد بر ما پدید
کاندر آن خانه، گهر یا گندم است     گنج زر، یا جمله مار و کژدم است
یا بر آن گنج است و ماری بر کران     زان که نبود گنجِ زر بی پاسبان

مهارت گروه داری(1)

بخش اول: مهارت برگزاری برنامه‌های جمعی
از آنجا که غالب برنامه‌های حلقه‌های تربیتی و همچنین کارکردهای آن به صورت جمعی می‌باشد، یکی از مهارت‌های بسیار ضروری که مسئولین محترم گروه‌ها می‌بایست نسبت به آن آموزش دیده و آموخته‌های خود را در مقام عمل به‌کارگیری نمایند، مهارت برگزاری برنامه‌های جمعی می‌باشد. توجه به این اقتضائات برنامه‌های جمعی می‌تواند از یک طرف در کیفیت برگزاری برنامه‌ها و از طرف دیگر در نتایج تربیتی برنامه آثار بسیار چشمگیری داشته باشد.
گرچه برخی از این نکات عنوان شده به ظاهر ابتدایی و پیش پا افتاده می‌باشند، لکن تأثیرات رعایت نکردن آنان گاهاً غیر قابل جبران خواهد بود.
در یک تقسیم‌بندی کلی برنامه‌های جمعی حلقه‌های تربیتی به دو دسته‌ی برنامه‌های کلامی (مانند جلسات قرآن، جلسات معرفتی و بصیرتی) و برنامه‌های غیر کلامی (مانند ورزش‌ها، بازدیدها و مسابقات) تقسیم می‌شوند. هر کدام از این برنامه‌ها به سه دسته‌ی : 1- قبل از برنامه 2- حین برنامه 3- بعد از برنامه تقسیم خواهند شد.