سبک زندگی اسلامی(2) - رعایت حقوق متقابل(ویژه حلقه ها)
زندگی در بهشت(سبک زندگی از دیدگاه مقام معظم رهبری)
2)چرا در روابط اجتماعی حقوق متقابل رعایت نمی شود؟
رعایت حقوق در آیات و روایات
درجامعه اسلامی جایگاه ارزشی افراد نزد خداوند براساس لیاقت های دینی و ایمانی آنان است
و این یک اصل قرانی است ه می فرماید: پس آیا کسانی که موناند هم چون کسانیاند که فاسق و سرکشاند؟ نه اینان برار نیستند و جز این نیست که همه با هم برادرند و به هم ولایت دارند. (توبه / 71)
کرامت و احترام انسان و حقوق او امری است فراتر از یک واجب و یک توصیه، نبی گرامی اسلام میفرماید: اسلام آن است که قلبت را به حق واگذاری و مسلمانان از دست و زبانت در امان باشند و از ما نیست کسی که به مسلمانی خیانت کند یا به او زیان برساند و حیله کن. (تحف العقول /ص 42)
هر کس بخوابد درحالیکه بد خواه مسلمانی باشد خواب و بیداری او مورد خشم خداوند است تا توبه کنند. (الفقیه ج4 ص15)
نیکی و انواع آن
بر مبنای دستورات زیبای اسلام لازم است مومنان به یکدیگر نیکی کنند و روشن است جامعه ای که بدونت وجه به هم نوعان خود بخواهد زندگی کند همیشه در لبه پرتگاه زندگی حرکت خواهد کرد، چرا که انسان بندهی احسان است و حقی است که خداوند برای همدیگر قرار داده است که میتواند به این شرح باشد:
1-حمایت مادی
- خدمت به مومن
- تامین نیازمندی ها
- اطعام و سیراب کردن او
- تزویج مومن
- تامین لباس و مسکن
- هدیه دادن به مومن
مدارا در خرید و فروش
به عنوان تبرک به یک روایت از امام صادق علیهالسلام تمسک میکنیم که فرمودند: هر کس خانه ای دارد که مومنی به آن احتیاج دارد و او محرومش کند خدا به فرشتگان میفرماید: به عزتم قسم هرگز او در بهشت من جای نخواهد داشت. (ثواب الاعمال)که این حدیث حکایت از عظمت حق برادران و خواهران دینی به هم دیگر هست که خداوند چنین غضبناک به عزتش سوگند یاد میکند
2-حمایت معنوی
حمایت های مادی بخشی از نیاز ما انسان هاست ولی انسان موجودی چند بعدی است و باید به همهی نیازمندیهای او توجه شود که بهچند نمونه اشاره می کنیم
- ارتقای سطح فرهنگی مومن (مانند آموزش معارف الهی به او)
- توجه نکردن به شایعات درباره او
- قبول دعوت او برای غذا خوردن
- ترک دوستی با دشمنان او
- نقد و پشنهاد خیرخواهانه
- بخشش لغزشهای او
- نگهداری رازهای او
- پرهیز از اتهام به او
- دعاو یاری
- حفظ آبروی او
- رفتن به یدار او
- سلام و دست دادن
همه از وظایفی است که به سیری مختصر در روایات مختلف میتوان به آنها رسید(اصول کافی)
3- حمایت عاطفی
درحقانیت مذهب و مکتب اهل بیت «علیهم السلام) همین بس که به این وظایف و حقوق اکتفا نکرده و در بعدی عاظفی نیز حقوقی را به شمار میارود مانند:
- شاد کردن و ادخال سرور در قلب او
- جلال و تکریم مومن
- استقبال گرم از مومن
- گشاده رویی نسبت به او
- عیادت از مومن وقتی بیمار می شود
- پذیرش عذرمومنان
- اعتماد به سخن آنان
- اعلان محبت به آنان (نهجالبلاغه)
- نامه نگاری به او، که امام صادق علیه السلام فرمود: پیوند محبت بین د و مومن درگرو دیدار با همدیگر است و در سفر با نامه نگاری (مصادقه الاخوان)
- و باید افتخار کرد به داشتن چنین آیین و رسوم مترقی که چنین شرافتی به انسان مومن قائل است و چه قدر عده ای غافلانه غافل از مذهب خود، بیراهه دیگری را در اندیشه خود جولان میدهند.
شاید «ولی» او باشد...
شرافت مومن از کعبه بالاتر است، خداوند به هیچ کس حق تحقیر و کوچک شمردن بنده ای را نمی دهد، و آنان که خود را بهتر از دیگران میدانند، دچار توهم هستند. یا گرفتار بیماری نخوت و غرور هستند یا جاهلانه میآندیشند که آن ثروت برایشان ماندگار خواهد شد و یا آن پست و جایگاه به گورستان انتقال خواهد یافت.
و خوش به احوال بندگانی که هر چه پیش خلق عزیز میشوند در نزد خالق ذلیل تر و خاضعترند و خود و همه هستی و دار و ندار دنیای خود را از او میدانند ویادم نمی رود وقتی می گفت:«در نیویورک بودم مردی با سخنرانی حضرت امام مسلمان شده بود، آن هم بیشتر به خاطر این جمله که: فرموده بود: «ما هیچ هستیم، و همه چیز خداست» و باید بندگان مومن را که حقی بسیار دارند اجلال و اکرام نمود که چه بسا خدا «ولی» خود را در میان آنها مستور کرده باشد.
در پایان لازم میدانم به مواردی که چرادر روابط اجتماعی حقوق متقابل رعایت نمی شود اشاره نمایم:
1- عدم تقوا و ایمان و اعتقاد دروجود بعضی از انسان ها
2- پایین بودن سطح فرهنگ ها و برخوردها در بعضی از اقشار جامعه
3- عدم وجود آموزش های لازم در طبقات مختلف جامعه
4- عدم وجدان کاری و بی اعتنائی به تعهدات فردی
5- حب دنیا و مقام و متوسط شدن از راه هایغیر شرعی برای رسیدن به آن
6- پیروی از هوا و هوس و راه شیطان
م.انصاری
مطالب قبلی این موضوع:
هیجان سبک زندگی (ویژه حلقه های صالحین)
سبک زندگی اسلامی(1) - ویژه حلقه های صالحین