بى تردید، در زمینه نقش تربیتى مساجد پژوهش هایى انجام گرفته و منابع متعددى منتشر شده است. اما آنچه توسط نگارنده انجام شده پژوهشى است در زمینه برخى عوامل جذب جوانان به مسجد که با نظرخواهى از جوانان صورت گرفته و نتایج قابل توجهى به دست آمده است.
در این تحقیق، عوامل مورد نظر عبارت بودند از: امام جماعت ، وضعیت ظاهرى مسجد، کتابخانه مسجد، طولانى نشدن نماز جماعت، هیات امنا، و کانون فرهنگى مستقر در مسجد.
جامعه آمارى این تحقیق ۴۳۸ نفر از جوانان مذهبى بودند که از طریق پرسشنامه پاسخ بسته، مورد نظرخواهى قرارگرفتند.
نتایج به دست آمده پس از تجزیه و تحلیل آمارى، نشان مى دهد که اکثر قریب به اتفاق جوانان وضعیت ظاهرى مساجد (نظافت، ساختمان و امکانات مورد نیاز) را مهم ترین عامل جذب خود به مسجد مى دانند. طولانى نشدن نمازهاى جماعت، ویژگى هاى امام جماعت، کتابخانه، کانون هاى فرهنگى، و هیات أمنا ـ به ترتیب ـ در درجه بعدى از اهمیت قرار دارند. درجه بندى عوامل مزبور بدین قرار است:
۱ـ وضعیت ظاهرى مسجد، ۱/۸۱ درصد;
۲ـ طولانى نشدن نمازهاى جماعت، ۲/۷۲ درصد;
۳ـ امام جماعت مسجد، ۸/۶۹ درصد;
۴ـ کتابخانه مسجد، ۶/۵۵ درصد;
۵ـ فعالیت کانون هاى فرهنگى مساجد، ۵۴ درصد;
۶ـ هیئت امناى مسجد، ۶/۳۶ درصد.