موانع حضور جوانان در مسجد
با توجه به ویژگی‌های شخصیتی جوانان و حساسیت و تأثیر رفتار آنان در آینده انقلاب، در این بخش موانع حضور جوانان در مسجد را بررسی می‌‌کنیم. البته موانع رونق و شکوفایی مسجد در حاضر نشدن جوانان در این مکان، مؤثر است.
ابتدا باید به کارکرد و قابلیتهای تربیتی مسجد اشاره کرد که به تعبیر قرآن کریم، تزکیه بر تعلیم مقدم است، و به طبع بعد تربیتی، به جنبه آموزشی نیز اشاره خواهیم کرد.
ابعاد تربیتی مسجد به گونه ای با ابعاد عبادی آن مرتبط است؛ زیرا عبادت پرورش دهنده روح و روان آدمی بوده و پاسخ به آن در واقع، پاسخ به یک نیاز طبیعی و مهم اوست. کسی که نیازهای جسمی و روانی خود را به طور منطقی پاسخ گوید شخصیتی متعادل می یابد. ارتباط با خداوند که دارای شکل ها و گونه های مختلفی مانند نماز، دعا و ... می باشد، در حالت کلی مقید به یک مکان خاصی نیست، به عکس مسیحیت که یک تعصب جاهلانه ای نسبت به کلیسا دارند، لذا انسان می تواند در هر لحظه و در هر مکانی، با معبود خویش ارتباط برقرار کند، اما با این اوصاف مسجد یک جایگاه ویژه پیدا کرده است، به این صورت که نماز با حضور قلب بالا در خانه، از ارزش کمتری نسبت به نماز جماعت در مسجد ولی با حضور قلب کمتر دارا می باشد.
لازم نیست که شعائر دینى و تکالیف شرعى را بر جوانان تحمیل کرد که این کار،
عکس‌العمل منفى دارد؛ بلکه کافى است که کانون مذهبى را به صورت جذّاب،
عرضه نمود و فضاى صمیمى و خوشایندى را فراهم کرد و در کنار هدایت، بر همدلى
تأکید ورزید. براى توفیق در ارتباط بین مسجد و جوان باید به همدلى برسیم.
وقتى جوان احساس کند که تنها از او اطاعت بی‌چون و چرا، انتظار داریم، چیزى
به نام پذیرش اتفاق نمی‌افتد.
همدلى نیازمند چند مسئله است:
1. درک جوان
واقعیت آن است که دوره جوانى اقتضائات خاصّ خود را دارد. جوانان به دلیل
ناپختگى، کم‌تجربگى، احساسات شدید و مشکلات بلوغ، به طور طبیعى خطاپذیرند و
از طرفى روحیه استقلالطلبى و ستیزه‌جویى، زمینه چالشها و تضادها را در
میان این قشر و بزرگترها به‌وجود مىآورد. نحوه برخورد با مسائل جوانان،
بسیار ظریف و حسّاس مىباشد. بسیارى از مسئولان کانونهاى دینى و مساجد،
بدون توجّه کافى به واقعیّات دوران نوجوانى و جوانى و مشکلات ویژه آنان،
اقدام به واکنشهاى تند و افراطى مىکنند. چه‌بسا یک یا دو برخورد
نسنجیده و ناصواب، براى همیشه جوانان را از مساجد و عرصه تربیت دینى
دورگرداند.
علت پرخاشگری و عصبانیت در نوجوانی و نحوه مقابله با آن
نوجوانى یکى از مهمترین مراحل گستره عمر آدمى محسوب مىشود. نوجوان که
دوره کودکى را گذرانده، پیش از هر چیز، مستلزم یافتن هویت و شخصیت خویشتن
است، ولى این موضوع هرگز به آسانى تحقّق نمىپذیرد.
نوجوان حاضر نیست از
تمام روشهاى بزرگ‌سالان پیروى کند و بىچون و چرا کلیه صفات شخصیت خود
را با آنان هماهنگ سازد، بلکه به عکس، در بین تمام ملل و اقوام، همواره
نوعى مخالفت و تضاد بین نوجوانان و بزرگ‌سالان وجود داشته است.
لذا نوجوانی که قصد دارد به هویت و فردیت خویش دست یابد، نباید براى پذیرش باورهاى بزرگ‌سالان تحت فشار قرار گیرد، بلکه باید او را به طور منطقی و درست آزاد گذاشت تا خود انتخاب کند و راه سعادت خویش را بیابد، حتی در این راستا در مورد مسائل گوناگون زندگى نیز باید با او مشورت کرد و از او نظرخواهی نمود.
اگر با نوجوان اینگونه برخورد شود، طبیعى است که هم اعتماد به نفس او تقویت مىشود و هم احساس امنیت و آرامش مىکند و اضطراب، که اصلىترین عامل بروز رفتارهای پرخاشگرانه است، در او تقلیل و تعدیل می‌یابد و رفتارهای تند و خشن او مهار شده و از بین خواهد رفت.
بنابراین اگر متولیان تعلیم و تربیت، والدین و همه کسانى که به نحوى با جوانان سر و کار دارند، قصد دارند نوجوانان و جوانان را با شیوه‌های درست رفتاری آشنا کنند و مانع از بروز انحرافات فکری و اخلاقی در آنان شوند، به آنها توصیه مىشود که:
اولاً: این دوره از تحوّل (نوجوانى) را با تمام ویژگىهایى که دارد، به خوبی بشناسند.
ثانیاً: با نوجوانان به گونهاى برخورد کنند که احساس امنیت نموده اعتمادشان جلب شود و چیزهایی که موجب نگرانى و اضطراب آنها مىشود را کاهش دهند.
اما اینکه علت پرخاشگری و رفتارهای تند نوجوانان چیست، به طور کلى می‌توان عوامل مؤثر آن را به سه دسته تقسیم نمود:
در این عرصه که حفظ ایمان برای هر فردی از هجمه های نرم و شبیخون های فرهنگی بسیار مشکل است، حفظ و هدایت ایمان خانواده به مراتب دشوار تر خواهد بود و با این توضیح هر ابزاری که در حفظ و ارتقای ایمان فردی کمک نماید قابل چشم پوشی نخواهد بود، چه رسد به راه حلی که در بهبود ایمان خانواده و به تبع آن، جامعه نقش آفرین باشد.
عبادت پرورش دهنده روح انسان و پاسخگوی یک نیاز طبیعی و مهم اوست. کسی که نیازهای جسمی
و روانی خود را به شکل منطقی پاسخ دهد، شخصیتی متعادل خواهد داشت و بالعکس، عدم پاسخ
منطقی به نیازهای واقعی و فطری، شخصیت انسان را دچار کمبود و یا تباهی می کند.
ائمه معصومین (علیهم السلام) در سخنان خویش مسجد را آشیانه و پناهگاه مؤمن بر شمرده اند که انسان در آن جا از اضطراب فاصله گرفته و به آرامش دست می یابد. امام صادق (ع) به مسلمانان سفارش می کردند که به هنگام مواجهه با مشکلات دنیوی، به نماز و مسجد پناه ببرند.
میزان ارتباط اعضا با کادر مجموعه و کنتل این ارتباط
ارتباط اعضای حلقه با کادر و مجموعه، مسئله‌ای است که به تناسب هر فرد و
ویژگی‌های جسمی و روحی و خانوادگی وی متفاوت است؛ به‌عنوان مثال اگر فردی
دارای خانواده‌ای است که نسبت به زمان رفت‌وآمد او حسّاسند یا فردی که
جذابیّت چهره‌ای زیادی دارد، یا کسی که در درس‌هایش ضعیف است و...، در هریک
از این موارد باز نسبت به آن نیروی کادر و اعتمادی که به او وجود دارد،
مسئله اشکال مختلفی پیدا می‌کند. اما ما با یک تقسیم‌بندی معروف به این
سؤال پاسخ می‌دهیم؛
دلدادگی‌های پسرانه و دلبری‌های دخترانه و دلبستگی‌های طرفینی امروزه در جامعه به صورت حاد گسترش یافته است.
این ارتباط‌ها و علاقه‌ها اگر در مسیر درست قرار گیرند، می‌توانند منشأ تشکیل خانواده و بقای نسل و ادامه حیات گردند، ولی باید در چارچوب اصول اخلاقی و شرعی باشند تا هدف مطلوب حاصل شود. اما گاهی این علاقه درونی به جنس مخالف و نیاز به ارتباط با او، از چارچوب هنجارهای اجتماعی و دینی خارج شده و به سوی بی‌عفّتی و گناه کشیده می‌شود که این امر بسیار ناشایست و غیراخلاقی است.
این علاقه درونی به جنس مخالف و انگیزه برقراری ارتباط با آن در آغاز
نوجوانی، به علّت بیداری غرایز و شدّت حالات هیجانی در بین دختران و
پسران بیشتر شده، تا حدودی حسّ اعتماد به خود را در آنان تأیید و تقویت
نموده و بخشی از نیازهای عاطفی و احساسی آنان را تأمین می‌کند؛ امّا
غافل از اینکه این دوستی‌های خیابانی، عاری از شکوفایی محبت و عشق
واقعی بوده و اگر هم به ازدواج برسد، هیچ پشتوانه‌ای ندارد و در صورت
گسسته شدن این ارتباط، شخص نسبت به ارزش‌های وجودی خود دچار شک و
تردید شده، خود و جامعه را با مشکلات فراوانی روبه‌رو می‌کند.
بعضی از پسران، داشتن دوست دختر را نوعی محبوبیت، قدرت اجتماعی و
موفّقیت برای خود محسوب میکنند و متقابلاً برخی دختران، ارتباط با
پسران را نوعی جذابیت برای خود تلقی میکنند و متأسّفانه اکثر قریب
به اتفاق این دختران تصور میکنند که این دوستی‌ها به ازدواج
منتهی می‌‌شوند.
اصولاً تحوّل عاطفی دختران متفاوت از پسران است. پسران نسبت به جنبه غریزی تخیّلات خود غافل باقی نمی‌‌مانند، اما دختران در این دوستی‌ها معمولاً به دنبال عشق آرمانی و رمانتیک هستند. آنها این عشق را آسمانی و پاک می‌‌دانند و خیانت در آن را گناهی نابخشودنی می‌‌شمارند.
مقدمه
بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و اهل بیته الطاهرین.
روح و اساس شجره طیبه صالحین، بر اساس کار تربیتی است، اون هم از نوع
تربیت الهی و دینی. یعنی روح حاکم بر تمام فعالیتهای شجره طیبه صالحین اینه
که بسیجیانی ربوبی و الهی در مسیر شکوفایی استعدادهای انسانی الهی خودشون
حرکت بکنند. و نیروهای کارآمدی جهت اسلام و انقلاب اسلامی تربیت بشه.
مسجد بهترین مکان برای تعاملات اجتماعی
چون اساس شجره طیبه صالحین بر اساس تربیت است بهترین ظرفی که در مباحث
تربیتی برای تعاملات اجتماعی گرفته شده مساجد است که ذات باریتعالی هم
دستور می ده به پیامبر «لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ
یَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِیهِ فِیهِ رِجَالٌ یُحِبُّونَ أَن
یَتَطَهَّرُواْ» یعنی ای پیامبر اگر شما در یک مسجدی قرار بگیری که اساس او
تقواست از اول روزی که این مسجد بنا شده برای تو بهتر خواهد بود. چرا؟ چون
در این مسجد کسانی هستند که می خواهند پاک زندگی کنند و پاک باشند. تربیت
هم راه پاکیزه زیستن و انسان زیستن است اینجاست که این آیه یکی از ظرفهای
مهم اجتماعی و ظرفیتهای مهم اجتماعی ما همین مساجد هستند، که در بحث کار
تربیتی اون هم از نوع تربیت دینی نقش بسیار مهمی ایفا می کنند و جوانان و
مردم می توانند در این مکان الهی برای تربیت دینی حرکت بکنند و رو به رشد و
کمال ان شاءالله سیر و سلوک داشته باشند. مسجد محل عبادت است و عبادت یکی
از راهکارهای مهم تربیت دینی است که خداوند برای انسان قرار داده
دریافت