فرهنگ اسلامی بر اساس زدودن منیتها و رهایی انسان از
تنهایی و حصار خود بنا گردیده است. هر یک از تعالیم و الزامات شرعی به نحوی
جامعه را به سوی ضمیمه شدن تمامی انسانها به یکدیگر پیش میبرد. لذا
اسلام به انسان توصیه دارد که برای سفر و حضر خود و در هر حرکت و سکون از
تنهایی و تک روی بپرهیزد. در همین راستا و با در نظر گرفتن اهداف و آثار
دیگر، او را به نماز جماعت تشویق مینماید و آن را از هر عبادتی فراتر
میداند.
پیامبر(ص) فرمودند: هر کس مقید به حضور در نماز جماعت باشد تحت هر شرایطی
باشد از پل صراط همچون برق عبور میکند و به بهشت میرسد . امام رضا (ع)
میفرمایند: نماز جماعت بدان جهت قرار داده شده که اخلاص، توحید، اسلام و
عبادت خداوند آشکار و ظاهر باشد.
لازم نیست که شعائر دینى و تکالیف شرعى را بر جوانان تحمیل کرد که این کار،
عکسالعمل منفى دارد؛ بلکه کافى است که کانون مذهبى را به صورت جذّاب،
عرضه نمود و فضاى صمیمى و خوشایندى را فراهم کرد و در کنار هدایت، بر همدلى
تأکید ورزید. براى توفیق در ارتباط بین مسجد و جوان باید به همدلى برسیم.
وقتى جوان احساس کند که تنها از او اطاعت بیچون و چرا، انتظار داریم، چیزى
به نام پذیرش اتفاق نمیافتد.
همدلى نیازمند چند مسئله است:
1. درک جوان
واقعیت آن است که دوره جوانى اقتضائات خاصّ خود را دارد. جوانان به دلیل
ناپختگى، کمتجربگى، احساسات شدید و مشکلات بلوغ، به طور طبیعى خطاپذیرند و
از طرفى روحیه استقلالطلبى و ستیزهجویى، زمینه چالشها و تضادها را در
میان این قشر و بزرگترها بهوجود مىآورد. نحوه برخورد با مسائل جوانان،
بسیار ظریف و حسّاس مىباشد. بسیارى از مسئولان کانونهاى دینى و مساجد،
بدون توجّه کافى به واقعیّات دوران نوجوانى و جوانى و مشکلات ویژه آنان،
اقدام به واکنشهاى تند و افراطى مىکنند. چهبسا یک یا دو برخورد
نسنجیده و ناصواب، براى همیشه جوانان را از مساجد و عرصه تربیت دینى
دورگرداند.
برای لذّت بردن از عبادت و درک شیرینی آن ـ مانند هر پدیده دیگری ـ فراهم شدن زمینهها و شرایط و نیز از بین رفتن مشکلات و موانع امری ضروری است. با توکّل به خدا و دقّت بیشتر در بعضی امور، به لذّت عبادت خواهید رسید، إنشاءالله. اگر عبادت به معنای واقعیش به انجام رسد، لذّت و شیرینی زایدالوصفی را به همراه خواهد داشت، ولی چنانچه برخی شرایط به کمال رسیدن عبادت محقّق نشود یا مانعی در مسیر آن پدید آید، عبادت به معنای کاملش انجام نشده است، در نتیجه، عبادت کننده، به همان نسبت از چشیدن لذّت عبادت محروم میماند. برای تبیین بهتر این موضوع توجه شما را به نکاتی پیرامون برخی عوامل تعیینکننده در افزایش بهرهمندی از عبادت جلب میکنیم:
این فیلم کاری است از کانون فرهنگی مسجد ابوذر و پایگاه شهید مقدم
نوع ایده کار،جالب و جدید است
3- توزیع یادگیری
یکی از اصول شناخته شده یادگیری که مطالعات تجربی جدید آن را اثبات کرده، اصل توزیع یادگیری است، یعنی یادگیری در دوره های فاصله دار صورت پذیرد که در خلال آن ها فرصت هایی برای استراحت فراهم آید. این کار به سرعت یادگیری و حسن یادآوری می انجامد و از بروز دلزدگی و رنجیدگی و خستگی جلوگیری می کند. قرآن کریم، چهارده قرن پیش از آن که روان شناسان جدید اهمیت اصل توزیع یادگیری را کشف کنند، این اصل را پیاده کرده است؛ چرا که قرآن ظرف مدت بیست و سه سال نازل شد و همین باعث گردید که مسلمانان بتوانند آن را حفظ کنند و فرا گیرند. قرآن کریم از این حقیقت پرده برداشته است و می فرماید:یادگیری، مبانی و اصولی دارد که هرگاه، این اصول تحقق یابند کار یادگیری به
راحتی و آسانی صورت می پذیرد، اما اگر تحقیق نیابند یادگیری ممکن است
اصلاً صورت نگیرد و یا با دشواری و کندی انجام پذیرد. روان شناسان جدید به
بررسی تجربی فرایند یادگیری اهتمام ورزیده اند و در این زمینه دست به
آزمایش های بسیاری زده اند و به تعریف دقیقی از این مبانی و اصول رسیده
اند. نگارنده، پیش از این، در کتاب قرآن و روان شناسی توضیح داده است که
قرآن کریم، چهارده قرن پیش از آن که روان شناسان جدید اصول یادگیری را کشف
کنند، بسیاری از این اصول را برای اصلاح رفتار مردم، و تربیت روانی و ساختن
شخصیت آنان به کار گرفته است. (1)
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز در تربیت روان یارانش، و اصلاح رفتار و ساختن شخصیت آنان، و در نشر دعوت اسلام در بین مردم این اصول را به کار گرفت. در این جا اصول یادگیری را که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) آن ها را در زمینه نشر دعوت اسلام و آموزش و راهنمایی و ارشاد یارانش پیاده کرد، بررسی می کنیم:
تو باختی. تو بازنده شدی. تو آخر شدی. شنیدن چنین جملاتی در بازیهای دوران کودکی چه احساسی را در شما بر میانگیخت؟
بازی های گروهی ما به دو گروه «بازی های مشارکتی» و «بازی های رقابتی» تقسیم می شوند. با توجه به این که انسانها در زندگی خود گاهی با دیگران مشارکت دارند و گاهی هم رقابت، ضروری است تا جهت آمادگی برای ورود به این دو حوزه، از هر دو نوع بازی بهره مند شوند.
ادب در گفتار و رفتار بهترین زینت برای انسان محسوب شده و نشانه ی کمال عقل و بالندگی آن ها است. شخص باادب ظرافت در گفتار و رفتار دارد و به همین دلیل می تواند با دیگران معاشرت خوبی داشته باشد. از مهم ترین نکاتی که در تربیت باید مدّ نظر قرار گیرد، آموزش ادب است.
مهمترین عناوینی که مربیان می تواند در آموزش آداب اجتماعی متربیان در نظر بگیرد شامل این موارد است: