روش های مخاطب شناسی

روش های مخاطب شناسی
برای شناخت مخاطب، راه‌های متفاوتی وجود دارد که با آن می‌توان با روحیات و خلقیات مخاطب آشنا شد. برخی از این راه‌ها عبارتند از:
1) روش مشاهدة طبیعی
در این روش، سرگروه با مشاهدة رفتار و پاسخ‌های فراگیر، دورنمایی از شخصیت مخاطب را کشف می‌کند.البته تفسیر دیده ها و مشاهدات نباید با دخالت سلیقه‌های شخصی صورت بپذیرد. با این روش می‌توان برخی از قلمروهای مخاطب شناسی را کشف کرد، مانند؛ قلمرو مسایل زیستی، عاطفی، روانی و قلمرو تفاوت‌های فردی. وقتی سرگروه یا مربی مسأله‌ای را در حلقه تربیتی طرح می‌کند، از راه مشاهدة طبیعی، نحوة مواجهه متربیان را در برابر مسئله مطرح شده  در می‌یابد، مثلاً:‌ یکی از طرح این مسئله مضطرب و پریشان و دیگری خرسند و خشنود می‌گردد، از این راه می‌توان پی برد که متربیان چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

مخاطب شناسی

مقدمه
اساساً آگاهی از فرایندهای شناختی اعضای گروه های تربیتی، از ضروری‌ترین وظایف سرگروه ها و مربیان است. چرا که فرایند رشد فراگیر، علایق، میزان انگیزش،‌بلوغ عاطفی، سوابق اجتماعی و تجارب گذشته او از عواملی هستند که همواره بر روش کار مربیان تربیتی اثر می‌گذارند. لذا هرگاه مربی تصور کند بدون آگاهی از فرایند رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی فراگیران می‌تواند در انجام وظایف تربیتی خویش موفق باشد دچار اشتباه شده است. یکی از شاخه‌های مهم علم روان‌شناسی، روان‌شناسی تربیتی است که رسالت اصلی آن به کار بستن قواعد و یافته‌های مختلف روان‌شناختی در فرایند تعلیم و تربیت بوده و از محورهای اساسی آن بحث از «ویژگی‌های تربیت شونده» یا «یادگیرنده» است. این محور که ما از آن به «مخاطب شناخت» یا «مخاطب شناسی» یاد می‌کنیم، ارتباط مؤثر با متربی و یادگیرنده را سهل و آسان می‌سازد و از دشواری‌های تربیت و آموزش می‌کاهد.و باعث کمتر شدن مخاطرات فعالیت های تربیتی و آموزشی حلقه های تربیتی می شود. چرا که حضرت رسول (صلى الله علیه و آله) مى فرماید: «هر که بدون دانش وارد کارى شود بیشتر مایه فساد است تا اصلاح...»
این درس در پی تأکید بر شناخت مخاطبان از ابعاد مختلف قبل از تربیت و آموزش است به این امید که سرگروه ها و مربیان محترم بر اساس ظرفیت و ظرافت آنان تربیت و آموزش را پی ریزی نمایند.